भिटामिन डी, प्रायः “सनशाइन भिटामिन” भनिन्छ, हाम्रो समग्र स्वास्थ्यको लागि एक महत्त्वपूर्ण पोषक तत्व हो। यसले हाम्रो हड्डीलाई बलियो बनाउन, हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणालीलाई राम्ररी काम गर्न र स्वस्थ कोशिकाहरूको वृद्धिलाई समर्थन गर्नमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। तर धेरै राम्रा चीजहरू जस्तै, धेरै सूर्य एक्सपोजरनकारात्मक परिणाम हुन सक्छ। त्यसोभए, भिटामिन डी मित्र कि दुश्मन? सिक्काका दुवै पक्षको अन्वेषण गरौं।

सनसाइन भिटामिनको फाइदाहरू:

• बलियो हड्डीहरू: यसले हाम्रो शरीरलाई क्याल्सियम अवशोषित गर्न मद्दत गर्दछ, मुख्य खनिज जसले हड्डीहरू बलियो बनाउँछ र कायम राख्छ। कमीले ओस्टियोपोरोसिस निम्त्याउन सक्छ, एक अवस्था जसले हड्डीलाई कमजोर बनाउँछ र फ्र्याक्चरको जोखिम बढाउँछ।
• प्रतिरक्षा प्रणाली प्रकार्य:सनसाइन भिटामिनले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई नियमित गर्न मद्दत गर्दछ, हाम्रो शरीरलाई रोगबाट बचाउँछ। पर्याप्त मात्राले संक्रमण र अटोइम्यून रोगहरूबाट जोगाउन मद्दत गर्न सक्छ।
• कोशिकाको वृद्धि:भिटामिन डी कोशिकाको वृद्धि र भिन्नतामा भूमिका खेल्छ, प्रक्रिया जसद्वारा कोशिकाहरू विशेष प्रकारहरूमा परिपक्व हुन्छन्।

सन एक्सपोजर र भिटामिन डी उत्पादन:

सूर्यको किरणमा पर्दा हाम्रो शरीरले प्राकृतिक रूपमा भिटामिन डी उत्पादन गर्छ। सूर्यबाट निस्कने अल्ट्राभायोलेट बी (UVB) किरणले छालामा भिटामिन डी को उत्पादनलाई गति दिन्छ। यद्यपि, धेरै कारकहरूले यो प्रक्रियालाई असर गर्छ:

• मौसम र दिनको समय: UVB किरणहरू ग्रीष्म महिनाहरूमा मध्याह्नको समयमा (10 am देखि 4 बजे) सबैभन्दा बलियो हुन्छन्। जाडोमा, UVB किरणहरू कमजोर हुन्छन्, यसले मात्र सूर्यको सम्पर्कबाट पर्याप्त सनसाइन भिटामिन उत्पादन गर्न गाह्रो बनाउँछ।
• स्थान: तपाईं भूमध्य रेखाको जति नजिक बस्नुहुन्छ, UVB किरणहरू बलियो हुन्छन् र सूर्यको किरणबाट भिटामिन डी प्राप्त गर्न सजिलो हुन्छ।
• छालाको पिग्मेन्टेसन: कालो छालाको टोन भएका मानिसहरूको छालामा मेलानिनको मात्रा बढी हुने भएकाले सनसाइन भिटामिन को उत्पादन कम हुन्छ।
• सनस्क्रिन प्रयोग: छालाको क्यान्सरको रोकथामको लागि सनस्क्रिन आवश्यक हुन्छ, तर सनस्क्रिनले UVB किरणहरू रोक्छ र सनसाइन भिटामिन संश्लेषणमा बाधा पुर्‍याउन सक्छ।

सूर्यको किरण बाट सुरक्षा र सन्तुलन :

• मध्यान्हको सूर्य सीमित गर्नुहोस्: शिखर UVB किरण 10 am देखि 4 बजे को समयमा हुन्छ, यो समयमा लामो समयसम्म घाममा नजानुहोस।
• छायाँ खोज्नुहोस्: जब सम्भव छ, छाया खोज्नुहोस्, विशेष गरी घामको सबैभन्दा तीव्र घण्टाको समयमा।
• कभर अप गर्नुहोस्: घामको जोखिम कम गर्न टोपी र लामो बाहुला जस्ता सुरक्षात्मक लुगाहरू लगाउनुहोस्।
• सनस्क्रिन: SPF ३० वा सोभन्दा माथिको ब्रोड-स्पेक्ट्रम सनस्क्रिन उदारतापूर्वक लगाउनुहोस र प्रत्येक दुई घण्टामा पुन: लगाउनुहोस, वा धेरै पटक लगाउनुहोस पसिना वा पौडी खेल्दा।

तपाईंको भिटामिन डी स्थिति थाहा पाउन:

तपाईंले पर्याप्त भिटामिन डी प्राप्त गरिरहनुभएको छ कि छैन भनेर निर्धारण गर्ने सबैभन्दा राम्रो तरिका एक साधारण रक्त परीक्षण मार्फत हो। यहाँ नेपालगन्जमा, तपाईंले थोपा प्रयोगशाला जस्तो प्रतिष्ठित प्रयोगशालाहरूमा परीक्षण गर्न सक्नुहुन्छ। यसले तपाइँलाई तपाइँको व्यक्तिगत आवश्यकताहरू बुझ्न र तपाइँलाई आहार परिवर्तनहरू, बढी घाम एक्सपोजर (उचित सावधानीको साथ), वा सनसाइन भिटामिन पूरक चाहिन्छ कि भनेर मार्गदर्शन गर्न मद्दत गर्नेछ।

याद गर्नुहोस्, सनसाइन भिटामिन हाम्रो स्वास्थ्यको लागि एक साथी हो, तर एक साथी जस्तै, यसलाई सम्मानपूर्वक व्यवहार गर्न आवश्यक छ। सूर्य एक्सपोजर र सूर्य किरण बाट सुरक्षाको उपायहरूलाई सन्तुलनमा राखेर र तपाईंको भिटामिन डी स्तरहरू जाँच गरेर, तपाईंले अप्टीम्म स्वास्थ्यको लागि यो सनसाइन भिटामिनको सही मात्रा प्राप्त गर्दै हुनुहुन्छ भनेर सुनिश्चित गर्न सक्नुहुन्छ।

यस्तै अरू स्वास्थ्य सम्बन्धी जानकारीको लागि हामीलाई हाम्रो फेसबुक पेजमा फलो� गर्नुहोस।